آشنایی با طرح ماهی درهم فرش و تاریخچه آن

طرح ماهی درهم فرش

طرح ماهی  فرش , این نوع نقش از اواخر دوره تیموری و در تمام دوران صفوی مورد استفاده بافندگان بوده است و از آنجا که در دوره تیموریان و در هرات رواج یافت بدان هراتی گویند.هر چند ریشه لغوی واژه ماهی درهم و اینکه چگونه در نقش فرش رایج گردیده است مشخص نیست.بافت ماهی درهم در اکثر نقاط ایران کاربرد داشته است.به گونه ای که اندازه ماهی های نقش در شرق بزرگتر از غرب و مرکز ایران است.نمونه منحصر به فردی از آن نیز در اطراف اراک به صورت مرغ وماهی بافته می شده که امروزه به فراموشی سپرده شده است.تنها کاربرد این نقش اسطوره ای بر فرش نبوده و در ضرب سکه، نقش برجسته دیده می شود.

طرح ماهی درهم فرش 

علاوه بر آنکه نقش های هراتی و ماهی درهم گونه های بسیاری دارد

استفاده از آن در ایران جغرافیایی قدیم از شمال قفقاز، سمرقند، بخارا، خوارزم، آذربایجان و ارمنستان امروزی تا کنار دریای عمان و بندرگناوه ایران رایج بوده است.در کل نه تنها این نقش بلکه افسانه نقش بوته، سرو، شکارگاه و حاشیه بعضی نقوش فرش نظیر گرفت و گیر دلالت به واسطه جاویدان آیین میترا در ایران دارد.طرح ماهی درهم فرش همچنین نیلوفر آبی نیز از نمادهای مشهور مهر است که در آن صورت مهر از مادر مهر زاده می شود.نیلوفر از سوئی با آب و از دیگر سو با خورشید در ارتباط است.ارزش و قیمت گل نیلوفر در اسطوره آیین میترا جای بسی تأمل و تفکر دارد.گل نیلوفر خود راز و رمزهای بسیار زیبا و معماگونه ای داردکه موریس مترلینگ در کتاب هوش گل ها بدان اشارات قابل ملاحظه ای می کند.همین گل است که با نقش هائی به اسامی متفاوت، فرش ایرانی را آذین می بندد.

طرح ماهی درهم فرش 

به تصویر در آوردن نقوش فرش

همچنین ماجرای کشتن گاو و پیکار با آن بدان جهت اهمیت دارد که داستان این اسطوره در طراحی قالی مد نظر طراحان قرار گرفته است.در نبرد مهر با گاو نر، مهر پس از آنکه گاو نر را می گیرد او را به غار برده و می کشد.کشتن گاو نموداری از آفرینش است زیرا مرگ او زندگی بخش است و از تن گاو قربانی شده زندگی آشکار می شود.یعنی در اینجا ایزد مهر با عمل قربانی گاو، حیات سودمند و زاینده را بر زمین می گسترد و پس از این ماجرا نخستین زن و مرد برای زندگی به روی زمین برانگیخته شدند و میترا آموزگار این نسل شد و اهریمن برای نابودی این نسل بیماری و مرگ را بین آنها فرستاد.